Булатова С. О. - Традиційні напої шляхетського двору на білоруських землях Великого князівства Литовського у першій чверті ХVІІ ст. (за рукописом Млечка із зібрання Хрептовичів у фондах Інституту рукопису Національної бібліотеки України імені В. І. Вернадського) (2017)

  ARCHIVE (All issues) /     Content (2017, Issue 21)Ukrainian English

Bulatova S. O.

Traditional beverages of the szlachta court on the Belorussian lands of the Grand Dutchy of Lithuania in the first quarter of the 17th century (under the Mleczko’s manuscript from the Chreptowicz collection in the fonds of the Institute of Manuscript of V. I. Vernadsky National Library of Ukraine)

Section: Studies of Archival and Book Fonds

Abstract: The history of traditional beverages of the Belorussian szlachta of the Grand Duchy of Lithuania and the culture of their consumption in the first quarter of the 17th century are covered based on the materials of the manuscript of Orsha standard-bearer Mikolaj Mleczko, which is part of the Chreptowicz collection from the fonds of the Institute of Manuscript of V. I. Vernadsky National Library of Ukraine. Review of historical codicological features of the manuscript is given. Within the historical cultural context a range of old Polish receipts of spirit beverages of the first quarter of the 17th century is analyzed. Based on the texts analysis, it has been established that beer was the most popular beverage in Cholopieniczy estate, which belonged to Mleczko and was located in Orsha lands. Among other issues covered are private contacts of Mikolaj Mleczko, the area of Belorussian beverages distribution, peculiarities and technology of their production, and adoption of new receipts by local consumers – magnates and szlachta of the Grand Duchy of Lithuania. Specifics of the processes of traditional beverages preparation are covered within the history of cuisine culture of Baroque epoch.

Keywords: Mleczko’s manuscript, beverages, szlachta, Grand Duchy of Lithuania, culture, Baroque.


Author(s) citation:

Cite:
Bulatova S. O. (2017). Traditional beverages of the szlachta court on the Belorussian lands of the Grand Dutchy of Lithuania in the first quarter of the 17th century (under the Mleczko’s manuscript from the Chreptowicz collection in the fonds of the Institute of Manuscript of V. I. Vernadsky National Library of Ukraine). Manuscript and book heritage of Ukraine, (21) 73-96. (In Ukrainan). doi: https://doi.org/10.15407/rksu.21.073

References:

  1. Ptashchitckii, S. L. (1899). Shchorsovskaia biblioteka grafa Litavora Khreptovicha. Kratkie svedeniia o sobranii rukopisei [Shchors library of Duke Litawor Chreptowicz. Brief data on manuscripts collection] (pp. 11–12). Moscow. [In Russian].
  2. Szczorse. (1890). In Słownik Geograficzny Krolestwa polskiego i innych krajów Słowianskich (Vol. 11, pp. 859 – 861). Warszawa. [In Polish].
  3. Mleczko, St. (1912). Mleczko, Raczko, Saczko i Łyczko. Przyczynek do kwestyi ustalania się nazwisk szlacheckich w XV wieku. Lwów. [In Polish].
  4. Mleczko h. Korczak i Doliwa. (1914). In S. Uruski, Rodzina. Herbarz szlachty polskiej (Vol. 11, pp. 143–144). Warszawa. [In Polish].
  5. Rachuba, A. (Ed.). (2004). Urzędnicy Wielkiego Księstwa Litewskiego: Vol. 1. Województwo wileńskie XIV–XVIII wiek (p. 692). Warszawa. [In Polish].
  6. Chołopienicze. (1880). In Słownik Geograficzny Krolestwa polskiego i innych krajów Słowianskich (Vol. 1). Warszawa. [In Polish].
  7. Online resource. Retrieved from szlachcic.hbz.pl/korczak/korczakim.doc.
  8. Niesiecki, K. (1841). Rajewscy. In Herbarz polski (J. N. Bobrowicz, Ed., Vol. 8, p. 86). Lipsk. [In Polish].
  9. Fond 1, Units 5953, 6012. Institute of Manuscript of V. I. Vernadsky National Library of Ukraine, Kyiv, Ukraine. [In Polish].
  10. Kolesnik, E. A. (1988). Knizhnye kollektcii Tcentralnoi nauchnoi biblioteki Akademii nauk USSR [Book collections of the Central Scientific Library of the Academy of Sciences of the UkrSSR] (pp. 57–63). Kyiv. [In Russian].
  11. Miaskova, T. (2010). Rodove zibrannia Khreptovychiv: perspektyvy doslidzhennia [Family collection of the Khreptovych: research perspectives]. In Naukovi pratsi Natsionalnoi biblioteky Ukrainy im. V. I. Vernadskoho [Scientific works of V. I. Vernadsky National Library of Ukraine] (Is. 28, pp. 396–404). Kyiv. [In Ukrainian].
  12. Laucevicius, E. (1967). Popierius Lietuvoje XV–XVIII a. (Vols. 1–2). Vilnius. [In Lithuanian].
  13. Syrenius, S. (1613). Zielnik herbarzem z języka łacińskiego zowią… Kraków. [Polish]; Coll. Reg. X, 385. Department of Librarian Gatherings and Historical Collections, Institute of Book Studies of V. I. Vernadsky National Library of Ukraine, Kyiv, Ukraine. [In Polish].
  14. Haur, J. K. (1675). Oekonomika ziemiańska generalna… Kraków. Deposited at Department of Librarian Gatherings and Historical Collections, Institute of Book Studies of V. I. Vernadsky National Library of Ukraine, Kyiv, Ukraine. [In Polish].
  15. Wyczański, A. (1969). Studia nad konsumpcją żywności w Polsce w XVI i pierwszej połowie XVII w. (s. 147, tab. 52, 152, tab. 53). Warszawa: Instytut historii PAN. [In Polish].
  16. Gloger, Z. (1903). Piwo. In Encyklopedja staropolska ilustrowana (Vol. 4, p. 29). Warszawa. [In Polish].
  17. Szydłowicze. (1892). In Słownik geograficzny Krolestwa polskiego i innych krajów Słowianskich (Vol. 12, p. 100). Warszawa. [In Polish].
  18. Walden, A. (2013). Marszałkowie swięccy Trybunału Głównego Wielkiego Xięstwa Litewskiego w latach 1633–1648. In Czasopismo prawno-historyczne (Vol. 65, part 1, p. 162). Poznań. [In Polish]. doi: https://doi.org/10.14746/cph.2013.65.1.06
  19. Linde, M. S. B. (1857). Osiec. In Słownik języka polskiego (Vol. 3, p. 590). Lwów. [In Polish].
  20. Linde, M. S. B. (1857). Słodziny. In Słownik języka polskiego (Vol. 5, p. 320). Lwów. [In Polish].
  21. Linde, M. S. B. (1855). Kadż. In Słownik języka polskiego (Vol. 2, p. 287). Lwów. [In Polish].
  22. Gloger, Z. (1903). Szanki. In Encyklopedja staropolska ilustrowana (Vol. 4, p. 302). Warszawa. [In Polish].
  23. Gloger, Z. (1900). Beczka. In Encyklopedja staropolska ilustrowana (Vol. 1, pp. 137–138). Warszawa. [In Polish].
  24. Gloger, Z. (1902). Miód. In Encyklopedja staropolska ilustrowana (Vol. 3, pp. 218–219). Warszawa. [In Polish].
  25. Gołębiowski, Ł. (1830). Domy i dwory przytem opisanie apteczki, kuchni, stołów, uczt, biesiad, trunków i pijatyki… Warszawa: Gluksberg. [In Polish].
  26. Klonder, A. (1989). Napoje fermentacyjne w Prusach Królewskich w XVI–XVI wieku (produkcja – import – konsumpcja). In Z. Kamieńska, Ed., Studia i materiały z historii kultury materialnej (Vol. 60, p. 47). Wrocław, Warszawa, Kraków. [In Polish].
  27. Mir. (1885). In Słownik Geograficzny Krolestwa polskiego i innych krajów Słowianskich (Vol. 6, pp. 485–488). Warszawa. [In Polish].
  28. Skorulski Andrzej (1998). In Polski słownik biograficzny (Vol. 38, pt. 55, pp. 552–553, 269). Wrocław. [In Polish].
  29. Compendium medicum auctum… (1725). In W Jasnej Gory Częstochowskiej (pp. 663–664). Kyiv. [In Polish].
  30. Krasnowolski, A., Niedżwiedzki, W. (Comps.). (1914). M. Arcta Słownik staropolski (p. 410). Warszawa. [In Polish].
  31. Fond 332, Unit 352. Institute of Manuscript of V. I. Vernadsky National Library of Ukraine, Kyiv, Ukraine. [In Polish].
  32. Gloger, Z. (1903). Szkarłat. In Encyklopedja staropolska ilustrowana (Vol. 4, p. 310). Warszawa. [In Polish].
  33. Biernacki, S. (1925). Przyczynek do historji roślinnych leków nasercowych. Rozd. 1. Dawne leki nasercowe roślinne. In A. Wrzosek, Ed., Archiwum historii i filozofii medycyny oraz historji nauk przyrodniczych (Vol. 3, pt. 2, pp. 193–1202). Poznań. [In Polish].
  34. Gloger, Z. (1900). Aqwawita. In Encyklopedja staropolska ilustrowana (Vol. 1, p. 35). Warszawa. [In Polish].
  35. Kryvonos, V. (2003). Z istorii diialnosti hrekiv u Lvovi v XVI – pershii polovyni XVII st. [From the history of the Greeks activity in Lviv in the 16th – first half of the 17th century]. In Zapysky istoryko-filolohichnoho tovarystva Andriia Biletskoho [Notes of Andrii Biletskyi Historical and Philological Society], Is. 4, book 1, pp. 116–124). Kyiv. [In Russian].
  36. Wijaczka, J., Guldon, Z. (1993). Związki handlowe ziem litewskich i białoruskich z Królewcem w świetle rejestrów celnych komory grodzieńskiej z lat 1600 i 1605. In Komunikaty mazursko-warmińskie (No. 1, 21–33, p. 30). Retrieved from http://bazhum. muzhp.pl/media//files/Komunikaty_Mazursko_Warminskie/Komunikaty_Mazursko_Warminskie-r1993-t-n1/Komunikaty_Mazursko_Warminskie-r1993-t-n1-s21-31/Komunikaty_Mazursko_Warminskie-r1993-t-n1-s21-31.pdf. [In Polish].